เมื่อกล่าวถึงลิขสิทธิ์ และ Public domain แต่ละคนจะนึกถึงอะไรบ้างนะ
นอกจากผลงานที่ JusThat ยกตัวอย่างมาแล้ว ก็ยังมีผลงานอื่น ๆ อีกมากมายที่เป็น Public domain แล้ว Public domain คืออะไร มีที่ไปที่มายังไง ทำไมผลงานเหล่านี้จึงกลายเป็น Public domain และใครสามารถนำผลงานเหล่านี้ไปใช้ได้บ้าง JusThat ชวนคุณอ่านบทความนี้จนจบ แล้วคุณจะพบคำตอบ
Public domain เรียกเป็นภาษาไทยง่าย ๆ ว่า สมบัติสาธารณะ คือ ผลงานที่ตกเป็นของสาธารณะ ซึ่งทุกคนสามารถนำไปใช้งานได้อย่างเสรี ไม่ว่าจะเป็นการแก้ไข ดัดแปลง ทำซ้ำ เผยแพร่ หรืออื่น ๆ โดยไม่ต้องขออนุญาตจากผู้ใด และไม่ต้องเสียค่าใช้จ่ายหรือค่าตอบแทนให้แก่ผู้สร้างสรรค์ผลงานหรือเจ้าของลิขสิทธิ์เดิม
เช่น รูปภาพดอกบานชื่นที่ถ่ายในห้องปฏิบัติการ Veggie ของ Space Station Processing Facility (SSPF) ที่ Kennedy Space Center ของ NASA ในรัฐฟลอริดาเมื่อวันที่ 27 พฤศจิกายน 2018 โดยคุณสามารถเข้าไปรับชมและดาวน์โหลดรูปภาพ วิดีโอ ต่าง ๆ จากเว็บไซต์ของ NASA ได้โดยตรง
หรือคุณอาจนำรูปภาพ ตัวละครที่เป็น Public domain มาแก้ไขดัดแปลงเพื่อสร้างสรรค์ผลงานชิ้นใหม่ขึ้นมาก็ได้ เช่นกรณีที่มีคนสร้างภาพ parody “Mona Lisa Selfie” ขึ้นมา แบบนี้จะไม่ถือเป็นการละเมิดลิขสิทธิ์ เนื่องจาก Mona Lisa เป็น Public domain นั่นเอง
1. สิ่งที่ไม่เป็นงานลิขสิทธิ์ งานสร้างสรรค์ที่ได้รับการคุ้มครองลิขสิทธิ์ตามกฎหมายไทยมีอยู่ทั้งหมด 9 ประเภทเท่านั้น และยังมีการบัญญัติไว้อย่างชัดเจนว่างานใดบ้างที่เป็นงานอันไม่มีลิขสิทธิ์ 5 ประเภท ตามพระราชบัญญัติลิขสิทธิ์ พ.ศ.2537 มาตรา 7 ซึ่งเราจะเรียกงานกลุ่มนี้ว่า สิ่งที่ไม่เป็นงานลิขสิทธิ์โดยกฎหมาย
มาตรา 7 สิ่งต่อไปนี้ไม่ถือว่าเป็นงานอันมีลิขสิทธิ์ตามพระราชบัญญัตินี้
(1) ข่าวประจําวัน และข้อเท็จจริงต่าง ๆ ที่มีลักษณะเป็นเพียงข่าวสารอันมิใช้งานในแผนกวรรณคดี แผนก วิทยาศาสตร์ หรือแผนกศิลปะ
(2) รัฐธรรมนูญ และกฎหมาย
(3) ระเบียบ ข้อบังคับ ประกาศ คําสั่ง คําชี้แจง และหนังสือโต้ตอบของกระทรวง ทบวง กรม หรือหน่วยงานอื่น ใดของรัฐหรือของท้องถิ่น
(4) คําพิพากษา คําสั่ง คําวินิจฉัย และรายงานของทางราชการ
(5) คําแปลและการรวบรวมสิ่งต่าง ๆ ตาม (1) ถึง (4) ที่กระทรวง ทบวง กรม หรือหน่วยงานอื่นใดของรัฐหรือ ของท้องถิ่นจัดทําขึ้น
นอกจากนี้ยังมีสิ่งที่ไม่เป็นงานลิขสิทธิ์โดยสภาพด้วย เช่น ความคิดที่ยังไม่มีการแสดงออกมา ขั้นตอน วิธีการในการสร้างสรรค์ผลงาน แนวความคิด หลักการ การค้นพบ หรือทฤษฎีทางวิทยาศาสตร์หรือคณิตศาสตร์ เป็นต้น และแน่นอนว่าสิ่งเหล่านี้จะไม่ได้รับการคุ้มครองลิขสิทธิ์
มาตรา 6 วรรคสอง การคุ้มครองลิขสิทธิ์ไม่คลุมถึงความคิด หรือขั้นตอน กรรมวิธีหรือระบบ หรือวิธีใช้หรือทํางาน หรือ แนวความคิด หลักการ การค้นพบ หรือทฤษฎีทางวิทยาศาสตร์หรือคณิตศาสตร์
2. งานลิขสิทธิ์ที่เจ้าของสละลิขสิทธิ์ ว่าง่าย ๆ ก็คือ งานสร้างสรรค์นั้นได้รับความคุ้มครองลิขสิทธิ์ในตัวอยู่แล้ว แต่เจ้าของลิขสิทธิ์ได้แสดงเจตนาสละลิขสิทธิ์ อาจด้วยเหตุผลเพื่อให้เป็นประโยชน์แก่สาธารณะ ดังนั้นผลงานชิ้นนั้นก็จะตกเป็น Public Domain ที่ใครก็สามารถนำไปใช้งานและเผยแพร่ได้ เช่น วิดีโอ รูปถ่าย ภาพของดวงดาวหรือกาแล็กซี่ต่าง ๆ ของ NASA ภาพถ่าย และ Footage ต่าง ๆ ที่เกิดขึ้นของ SpaceX เป็นต้น
3. งานที่สิ้นอายุการคุ้มครองลิขสิทธิ์ งานส่วนนี้เป็นงานที่เจ้าของลิขสิทธิ์ไม่ได้ประกาศว่าฉันให้ทุกคนนำไปใช้ได้นะ แต่เป็นงานที่ได้รับความคุ้มครองลิขสิทธิ์ตามระยะเวลาที่กฎหมายกำหนดไว้ ซึ่งโดยทั่วไปจะได้รับความคุ้มครองตลอดชีวิตของผู้สร้างสรรค์และยังคุ้มครองต่อไปอีก 50 ปีนับตั้งแต่ผู้สร้างสรรค์ถึงแก่ความตาย เมื่อพ้นกำหนดตามระยะเวลาที่กฎหมายกำหนดไว้แล้วงานชิ้นนั้นจะตกเป็น Public Domain ทันที
อย่างไรก็ตาม เงื่อนไขแห่งอายุการคุ้มครองลิขสิทธิ์มีรายละเอียดแตกต่างกันออกไปตามงานแต่ละประเภทและกรณี โดยคุณสามารถศึกษาเพิ่มเติมได้ในพระราชบัญญัติลิขสิทธิ์ พ.ศ.2537 ส่วนที่ 4 อายุแห่งการคุ้มครองลิขสิทธิ์ (มาตรา 19 – 26)
จะเห็นได้ว่า?! คดีลักษณะนี้มีความซับซ้อน
เราแนะนำให้เลือกใช้ทนายความที่มีประสบการณ์
หมดกังวลปัญหาทนายความทิ้งคดี
เช็คค่าใช้จ่ายได้ตั้งแต่ต้นจนจบโดย JusThat
รู้ไว้ใช่ว่า เงินประกันชีวิตไม่ใช่มรดก ไม่ตกทอดสู่ทายาท ตั้งแต่คลอดออกมาและอยู่รอดเป็นทารก คนคนนั้นจะมีสภาพเป็นบุคคล เมื่อมีสภาพบุคคลแล้วจะมีกองทรัพย์
พยานหมาย ทำอย่างไรเมื่อได้รับหมายให้ไปเป็นพยานศาล อย่าเพิ่งตกใจ ถ้าคุณได้รับหมายเรียกให้ไปเป็นพยานศาล JusThat ได้นำข้อมูล หลักการปฏิบัติตัวในฐานะพยานศ
รับช่วงสิทธิ คืออะไร รับช่วงสิทธิ คืออะไร มีความสัมพันระหว่างเจ้าหนี้และลูกหนี้อย่างไร JusThat จะพาไปหาคำตอบและทำความเข้าใจไปพร้อม ๆ กันในบทความนี้เลย
Bangkok, Thailand
Line @justhatapp
Bangkok, Thailand
Line @justhatapp
