เลิกจ้างไม่เป็นธรรม
เรียกร้องอะไรได้บ้าง

ไล่พนักงานที่ไม่มีความผิดออกกะทันหันแถมไม่จ่ายเงินตามสิทธิของลูกจ้าง นายจ้างผิดกฎหมายข้อไหน อย่างไรบ้าง

1. ไม่จ่ายค่าจ้าง ค่าบอกกล่าวล่วงหน้า ค่าชดเชย มีโทษทางอาญาตามมาตรา 144 พ.ร.บ.คุ้มครองแรงงาน พ.ศ. 2541

มีโทษจําคุกไม่เกิน 6 เดือน หรือปรับไม่เกินหนึ่ง 100,000 บาท หรือทั้งจําทั้งปรับ 

• ค่าชดเชย 

พ.ร.บ.คุ้มครองแรงงาน พ.ศ.2541 มาตรา 118 กำหนดให้นายจ้างจ่ายค่าชดเชยกรณีเลิกจ้างลูกจ้างที่ไม่มีความผิดตามมาตรา 119 ไม่ว่าจะเพราะสิ้นสุดสัญญาจ้างหรือนายจ้างดำเนินกิจการต่อไปไม่ได้ ยกเว้นการเลิกจ้างลูกจ้างที่มีหนังสือสัญญาจ้างในโครงการเฉพาะที่กำหนดเวลาสิ้นสุดภายใน 2 ปีไว้อย่างชัดเจน ดังนี้

1. ทำงานครบ 120 วันแต่ไม่ครบ 1 ปี ได้รับค่าชดเชยไม่น้อยกว่าค่าจ้างอัตราสุดท้าย 30 วัน หรือไม่น้อยกว่าค่าจ้างของการทำงาน 30 วันสุดท้ายสำหรับลูกจ้างที่ได้รับค่าจ้างตามผลงาน
2. ทำงานครบ 1 ปีแต่ไม่ครบ 3 ปี ได้รับค่าชดเชยไม่น้อยกว่าค่าจ้างอัตราสุดท้าย 90 วัน หรือไม่น้อยกว่าค่าจ้างของการทำงาน 90 วันสุดท้ายสำหรับลูกจ้างที่ได้รับค่าจ้างตามผลงาน
3. ทำงานครบ 3ปีแต่ไม่ครบ 6 ปี ได้รับค่าชดเชยไม่น้อยกว่าค่าจ้างอัตราสุดท้าย 180 วัน หรือไม่น้อยกว่าค่าจ้างของการทำงาน 180 วันสุดท้ายสำหรับลูกจ้างที่ได้รับค่าจ้างตามผลงาน
4. ทำงานครบ 6 ปีแต่ไม่ครบ 10 ปี ได้รับค่าชดเชยไม่น้อยกว่าค่าจ้างอัตราสุดท้าย 240 วัน หรือไม่น้อยกว่าค่าจ้างของการทำงาน 240 วันสุดท้ายสำหรับลูกจ้างที่ได้รับค่าจ้างตามผลงาน
5. ทำงานครบ 10 ปีขึ้นไป ได้รับค่าชดเชยไม่น้อยกว่าค่าจ้างอัตราสุดท้าย 300 วัน หรือไม่น้อยกว่าค่าจ้างของการทำงาน 300 วันสุดท้ายสำหรับลูกจ้างที่ได้รับค่าจ้างตามผลงาน

• ค่าบอกกล่าวล่วงหน้า 

พ.ร.บ.คุ้มครองแรงงาน พ.ศ.2541 มาตรา 17/1 กำหนดให้นายจ้างต้องจ่ายค่าบออกล่าวล่วงหน้าให้ลูกจ้างทันทีในวันที่ให้ลูกจ้างออกจากงาน ในกรณีที่นายจ้างเลิกจ้างโดยไม่บอกกล่าวล่วงหน้า ตามมาตรา 17

ซึ่งมาตรา 17 พ.ร.บ.คุ้มครองแรงงาน พ.ศ.2541 กำหนดไว้ว่าสัญญาจ้างจะสิ้นสุดลงเมื่อครบกำหนดระยะเวลาโดยไม่ต้องบอกล่วงหน้า แต่ถ้าเป็นสัญญาที่ไม่กำหนดระยะเวลาเอาไว้จะต้องแจ้งให้อีกฝ่ายรับรู้เป็นหนังสือภายในวันที่จ่ายค่าจ้าง เพื่อให้มีผลสิ้นสุดสัญญากันในวันจ่ายค่าจ้างครั้งถัดไปโดยไม่ต้องแจ้งล่วงหน้าเกิน 3 เดือน หากต้องการให้ออกทันทีต้องจ่ายค่าจ้างแทนการบอกกล่าวล่วงหน้าให้ลูกจ้าง และกำหนดให้สัญญาทดลองงานเป็นสัญญาที่ไม่กำหนดระยะเวลาด้วย

2. ผิดกฎหมายแพ่งและพาณิชย์เกี่ยวกับการเลิกสัญญาจ้างแรงงาน

มาตรา 582 แห่งประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ กำหนดเอาไว้เช่นกันว่า ให้การบอกเลิกสัญญาจ้างแรงงานที่ไม่ได้กำหนดระยะเวลาไว้จะต้องแจ้งให้อีกฝ่ายรับรู้ภายในวันที่จ่ายค่าจ้าง เพื่อให้มีผลสิ้นสุดสัญญากันในวันจ่ายค่าจ้างครั้งถัดไปโดยไม่ต้องแจ้งล่วงหน้าเกิน 3 เดือน หรือให้ออกเลยแล้วจ่ายค่าจ้างให้ลูกจ้างจนถึงวันจ่ายค่าจ้างครั้งถัดไปก็ทำได้

3. ผิดสัญญาจ้างแรงงาน ต้องชดใช้ค่าเสียหายจากการเลิกจ้างไม่เป็นธรรม

พระราชบัญญัติจัดตั้งศาลแรงงานและวิธีพิจารณาคดีแรงงาน พ.ศ. 2522 มาตรา 49 กำหนดว่า กรณีที่นายจ้างเลิกจ้างไม่เป็นธรรม ให้ศาลสั่งให้รับลูกจ้างกลับเข้าทำงานต่อไปในอัตราค่าจ้างเดิม แต่ถ้าหากศาลเห็นว่าทั้งสองฝ่ายไม่อาจทำงานร่วมกันต่อไปได้นายจ้างต้องจ่ายค่าเสียหายแทนการรับกลับเข้าทำงาน ซึ่งมีหลักเกณฑ์อยู่ว่า

1. มีการเลิกจ้าง
2. เป็นการเลิกจ้างโดยไม่มีสาเหตุ หรือมีสาเหตุอยู่บ้างแต่ไม่ใช่สาเหตุจำเป็นหรือสมควรจนถึงกับต้องเลิกจ้าง